زردی نوزاد چیست ؟ آشنایی با علت ها، نشانه ها و راه های درمان آن

فهرست آنچه در این مقاله می خوانید:

مقدمه

زردی نوزاد یکی از مشکلات رایج در دوران نوزادی است که به دلیل تجمع بیلی‌روبین در خون نوزاد رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً با تغییر رنگ پوست و چشم‌های نوزاد به زرد مشخص می‌شود. اگرچه در بیشتر موارد زردی نوزاد به‌طور طبیعی و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابد، اما در برخی مواقع ممکن است نیاز به مداخله پزشکی برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر داشته باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند از بروز مشکلات طولانی‌مدت مانند آسیب‌های مغزی جلوگیری کند.

علت اصلی زردی نوزاد افزایش سطح بیلی‌روبین در خون است که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند نارس بودن نوزاد، تفاوت گروه خونی مادر و نوزاد، یا مشکلات تغذیه‌ای بروز کند. در این مقاله به بررسی علل مختلف زردی نوزاد، عوامل خطر، علائم، و روش‌های درمانی متداول خواهیم پرداخت تا والدین و مراقبان نوزاد بتوانند نشانه‌های زردی را به درستی شناسایی کرده و اقدامات لازم را به‌موقع انجام دهند.

زردی نوزاد چیست ؟

زردی نوزاد به این دلیل رخ می دهد که خون او حاوی مقادیر زیادی از بیلی روبین است و باعث زرد شدن رنگ پوست و چشم نوزادان تازه متولد شده می گردد.

بیلی روبین به ماده زرد رنگی گفته می شود که در خون شما وجود دارد و جهت تجزیه گلبول های قرمز خون است. در حالی که باردار هستید، کبد شما بیلی روبین را برای کودکتان حذف می کند. اما پس از تولد، کبد کودک شما باید شروع به حذف بیلی روبین کند. به این دلیل کبد کودک شما توانایی حذف آن را ندارد که به اندازه کافی رشد نکرده است به همین دلیل وجود بیلی روبین اضافی در بدن کودک شما باعث می شود که زرد بنظر برسد.

علت زردی نوزاد چیست ؟

زردی از بیماری های رایج در نوزادان است. علی الخصوص در نوزادانی که قبل از 38 هفته بارداری و به صورت نارس متولد شده اند. همچنیندر نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نیز این بیماری شایع است. علت زردی عدم رشد کبد نوزاد است که توانایی دفع بیلی روبین موجود در خون را ندارد. در برخی کودکان علت زردی به خاطر وجود یک بیماری زمینه ای است. بیشتر نوزادانی که بین هفته 35 بارداری متولد شده اند دچار این بیماری نمی شوند و حتی اگر دچار شوند در برخی موارد نیاز به درمان ندارند. سطوح بالای بیلی روبین موجود در خون نوزادان به ندرت می تواند باعث آسیب مغزی به نوزادان شود.

انواع زردی در نوزادان

  • زردی فیزیولوژیکی

رایج ترین نوع زردی در بین نوزادان زردی فیزیولوژیک است. نوعی زردی طبیعی که در اکثر نوزادان خیلی جدی نیست چون بعد از رشد کبد کودک شروع به از بین بردن بیلی روبین موجود در خون می کند و معمولا در عرض دو هفته به خودی خود از بین می رود.

  • یرقان شیردهی

این نوع زردی در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند رخ می دهد، کودکانی که از شیر خشک استفاده می کنند کمتر اتفاق می افتد. یرقان شیردهی معمولا در هفته اول زندگی کودک اتفاق می افتد که به دلیل دریافت نکردن شیر کافی می باشد. این نوع از زردی ممکن بیشتر از یک هفته طول بکشد تا از بین برود و معمولا به دلیل مشکلات شیردهی می باشد.

  • زردی شیر مادر

زردی شیر مادر با زردی شیردهی متفاوت است. موادی که در شیر مادر موجود است می تواند بر نحوه از بین بردن بیلی روبین توسط کبد کودک شما تاثیر بگذارد و حتی باعث تجمیع بیلی روبین در کبد کودک شما شود. زردی شیر مادر در بدن کودک شما ممکن است در هفته اول تولد بوجود آید و تا یک ماه یا بیشتر طول بکشد تا از بین برود.

علائم

  • از نشانه های اصلی آن باید به زردی رنگ پوست یا سفیدی چشم که معمولا بین روز دوم و چهارم بعد از تولد ظاهر می شود. برای اینکه متوجه شوید کودک شما زردی دارد یا نه ارام پوست پیشانی یا بینی کودک خود را فشار دهید. اگر پوست در محل فشار شما دچار سایه ای از رنگ زرد شد احتمال اینکه نوزاد شما دارای زردی خفیف باشد هست. در صورتی که پوست کودک شما برای لحظه ای روشن تر از رنگ طبیعی خود به نظر برسد احتمال اینکه کودک زردی داشته باشد خیلی کم است. همیشه رنگ نوزاد خود را در نور طبیعی بررسی کنید ممکن است دیدن آن در کف دست یا کف پا آسان تر باشد.
  • ادرار زرد و تیره (نوزاد تازه متولد شده باید دارای ادرار بی رنگ باشد)
  • مدفوع کم رنگ (باید زرد یا نارنجی باشد)

زردی نوزادان چگونه تشخیص داده می شود؟

بیشتر بیمارستان ها زردی نوزادان را قبل از ترخیص بررسی می کنند. نوزادان در بیمارستان به فاصله هر 8 تا 12 ساعت برای علائم زردی بررسی می شوند. نوزادان باید بین روز سوم تا هفتم پس از بدنیا آمدن جهت وجود زردی بررسی شوند. در صورتی که نوزاد شما زودتر از 72 ساعت از بیمارستان ترخیص شد جهت تشخیص زردی و دیگر موارد مربوط به سلامت کودک در عرض دو روز وقت ملاقات با پزشک اطفال بگیرید

موارد و علائم زیر ممکن است نشانگر بیلی روبین اضافی یا زردی باشد. اگر علائم زیر مشاهده شد با پزشک خود تماس بگیرید:

  • پوست کودک شما زردتر می شود.
  • پوست روی پاها، شکم یا بازوهای نوزاد شما زرد به نظر می آید.
  • در سفیدی چشم کودک زردی می بینید یا زرد بنظر می رسد.
  • کودک بیمار و بی حال به نظر می رسد یا خیلی سخت بیدار می شود.
  • کودک به سختی تغذیه می کند یا وزنی اضافه نمی کند.
  • کودک شما با صدای بلند گریه می کند.
  • کودک شما دارای علائم نگران کننده ای است که باعث نگرانی شما می شود.

هیپربیلی اضافه (بیلی روبین)عامل اصلی زردی است. بیلی روبین بخش طبیعی رنگدانه ی زردی است که بعد از تجزیه گلبولهای قرمز استفاده شده در بدن آزاد می شود. نوزادان گلبول قرمز بیشتری از بزرگسالان تولید می کنند و تجزیه بیشتر این گلبول ها به معنی تولید بیلی روبین بیشتر است که باعث زردی در آنها می شود. معمولا کبد وظیفه ی فیلتر بیلی روبین از جریان خون را دارد که آن را به روده وارد می کند، با این حال کبد نوزادان تازه متولد شده توانایی به سرعت از بین بردن بیلی روبین را ندارد و این باعث افزایش آن در بدن کودک می شود. زردی ناشی از این شرایط طبیعی نوزاد، زردی فیزیولوژیک نامیده می شود و معمولاً در روز دوم یا سوم زندگی ظاهر می شود.

زردی نوزاد

علل دیگر

یک اختلال زمینه ای میتواند باعث بیماری زردی در کودکان شود. در موادر اینچنینی بیماری زودتر یا دیرتر از حالت رایج خود در نوزاد ظاهر می شود. موارد زمینه ای که علت ریشه زدن به بیماری زردی هستند :

  • خونریزی داخلی.
  • عفونت در خون نوزاد شما (سپسیس).
  • سایر عفونت های ویروسی یا باکتریایی.
  • ناسازگاری بین خون مادر و خون نوزاد.
  • اختلال در عملکرد کبد.
  • آترزی صفراوی، شرایطی که در آن مجاری صفراوی نوزاد مداما مسدود است یا حتی در برخی موارد زخمی شده است.
  • کمبود آنزیم.
  • ناهنجاری در خون کودک شما که باعث می شود گلبول های قرمز به سرعت تجزیه شود.

درمان زردی نوزاد

بیشتر نوزادان مبتلا به این بیماری نیازی به درمان ندارند چون سطح بیلی روبین در خون آنها کم است. در این مورد معمولا کودک در عرض 10 الی 14 روز بهتر شده و نیازی به درمان ندارد همچنین آسیبی به کودک وارد نمی شود. در صورتی که نیازی به درمان نباشد باید به صورت منظم به شیر دادن به کودک خود ادامه دهید و در صورت لزوم کودک را برای شیر دادن بیدار کنید. اگر حال کودک شما بهتر نشد یا بعد از 2 هفته ناپدید نشد، با ماما، پزشک یا پزشک عمومی خود تماس بگیرید.

معمولا در صورتی درمان توصیه می شود که در آزمایشات سطوح بسیار بالایی از بیلی روبین در خون کودک شما را نشان دهند. و درمان جهت جلوگیری از ورود بیلی روبین به مغز کودک و آسیب مغزی می باشد. آزمایش خون معمولاً تنها در صورتی ضروری است که کودک شما در عرض 24 ساعت پس از تولد دچار زردی شود یا میزان زردی در آزمایش آن به ویژه بالا باشد. در صورت زردی نوزاد بیشتر از 2 هفته طول بکشد یا نیازی به درمان پیدا کند احتمال انجام بیشتر آزمایشات خون لازم است تا خون کودک مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. این آزمایشات جهت تشخیص موارد زیر به کار می رود:

  • گروه خونی نوزاد (این برای بررسی اینکه آیا با گروه خونی مادر سازگار نیست).
  • اتصال آنتی بادی (پروتئین هایی که با عفونت ها مبارزه می کنند) به گلبول های قرمز خون یا متصل نیست.
  • تعداد سلول های خون نوزاد.
  • آیا عفونت وجود دارد.
  • آیا کمبود آنزیم وجود دارد.

این آزمایشات جهت تشخیص اینکه آیا دلیلی زمینه ای برای افزایش بیلی روبین خون کودک هست یا خیر کمک می کنند.

برای کاهش سریع بیلی روبین موجود در خون کودک دو نوع آزمایش اصلی وجود دارد:

فتوتراپی

نور خاصی به پوست کودک میتابد تا بیلی روبین را به شکلی تغییر دهد که کبد کودک توانایی تجزیه راحت تر آن را داشته باشد. دستگاه کوچکی تحت عنوان بیلی روبین سنج که نور را به کودک میتابد نشان میدهد چه مقدار نور توسط پوست کودک جذب شده است. گاهی اوقات از آن برای درمان زردی نوزاد استفاده می شود، زیرا کبد کودک شما را آسان تر می کند تا بیلی روبین را از خون او جدا کند.

هدف فتوتراپی در معرض حداکثر قرار دادن پوست کودک در نور است. کودک با چشمان بسته در یک تخت یا دستگاهی با نام انکوباتور قرار می گیرد. معمولاً به مدت 30 دقیقه قطع می شود تا بتوانید به کودک خود شیر بدهید، پوشک او را عوض کنید و او را در آغوش بگیرید.

در صورت بهبود پیدا نکردن کودک ممکن است پزشک فتوتراپی تشدید شده را اعمال کند. درمان را نمی توان برای استراحت در طول فتوتراپی شدید متوقف کرد، بنابراین نمی توانید به نوزاد خود شیر بدهید یا در آغوش بگیرید. با این حال میتوانید به کودک خود شیر دوشیده شده بدهید.

در طول مدت فتوتراپی دمای بدن کودک کنترل می شود تا اطمینان داشته باشید که کودک دچار بی آبی یا دمای خیلی بالا نمی شود. اگر کودک دچار بی آبی شود ممکن است نیاز به تزریق مایعات وریدی پیدا کند. سطح بیلی روبین کودک هر 4 تا 6 ساعت مشاهده می شود تا مشخص شود آیا درمان موثر است یا خیر. در صورت تثبیت بیلی روبین کودک شما یا کاهش آن هر 6 تا 12 پزشک اقدام به بررسی میکند.

زمانی که سطح بیلی روبین به سطح ایمن برسد که معمولاً یک یا دو روز طول می کشد، در کل فتوتراپی برای درمان زردی نوزاد بسیار موثر است و دارای عوارض جانبی بسیار کمی می باشد.

انتقال خون

اگر فتوتراپی برای نوزاد شما جوابگو نباشد یا سطوح بسیار بالایی از بیلی روبین در خون اون مشاهده شود، احتمال اینکه نیاز به تزریق کامل خون داشته باشد هست که به عنوان انتقال خون تبادلی شناخته می شود. در هنگام انتقال خون برای کودک خون او از طریق یک لوله پلاستیکی نازک در رگ های بازوها، بند ناف یا پاهای او قرار داده شده است خارج می شود و خون کودک با خون اهدا کننده مطابق (فردی با گروه خونی منطبق با کودک) جایگزین می شود.

چون خون جدید دارای بیلی روبین نیست سطوح بیلی روبین در خون کودک کاهش می یابد. در طول فرایند انتقال خون که چندین ساعت طول خواهد کشید به دقت تحت نظر پزشک خواهد بود. هر مشکلی که ممکن است ایجاد شود، مانند خونریزی، درمان می شود. پس از دو ساعت از کودک آزمایش گرفته خواهد شد که مشخص می کند انتقال خون موفقیت آمیز بوده است یا خیر، در صورتی که همچنان سطح بیلی روبین در خون کودک بالا باشد ممکن است نیاز به تکرار این روش باشد.

درمان‌های دیگر

اگر زردی نوزاد ناشی از یک مشکل پزشکی جدی مانند عفونت باشد، باید به درمان آن پرداخت. در شرایطی که زردی به دلیل مشکل رزوس ایجاد شود (یعنی زمانی که خون مادر رزوس منفی و خون نوزاد رزوس مثبت باشد)، استفاده از ایمونوگلوبولین وریدی (IVIG) توصیه می‌شود. این درمان معمولاً زمانی به کار می‌رود که فتوتراپی (درمان با نور) به تنهایی قادر به کاهش سطح بیلی‌روبین نباشد و میزان این ماده در خون نوزاد همچنان بالا بماند.

عوامل خطر برای زردی نوزاد

در برخی موارد، زردی می‌تواند خطرات جدی‌تری برای نوزاد ایجاد کند. از جمله عواملی که می‌توانند شانس ابتلا به زردی شدید را افزایش دهند، عبارتند از:

  • زایمان زودرس: نوزادانی که قبل از هفته ۳۸ بارداری به دنیا می‌آیند، ممکن است توانایی پردازش بیلی‌روبین را نداشته باشند. این نوزادان احتمالاً کمتر تغذیه می‌کنند و مقدار کمتری از بیلی‌روبین را از طریق مدفوع دفع می‌کنند.
  • کبودی در هنگام تولد: نوزادانی که در زمان زایمان یا بعد از آن دچار کبودی می‌شوند، بیشتر در معرض سطوح بالای بیلی‌روبین ناشی از تجزیه بیشتر گلبول‌های قرمز هستند.
  • گروه خونی: اگر گروه خونی مادر و نوزاد با هم تفاوت داشته باشد، نوزاد ممکن است آنتی‌بادی‌هایی از مادر دریافت کند که موجب تجزیه سریع و غیرطبیعی گلبول‌های قرمز و افزایش سطح بیلی‌روبین در خون شود.
  • تغذیه با شیر مادر: نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، به‌ویژه آن‌هایی که در دریافت کافی شیر مشکل دارند یا دچار کم‌آبی و کمبود کالری هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زردی قرار دارند. با این حال، با توجه به اهمیت شیر مادر برای رشد نوزاد، این تغذیه همچنان توصیه می‌شود. دقت داشته باشید که نوزاد به اندازه کافی شیر بخورد و آب بنوشد.
  • نژاد: طبق تحقیقات، نوزادان آسیایی بیشتر از دیگر نوزادان مستعد ابتلا به زردی هستند.

عوارض زردی نوزاد

زردی نوزاد یک وضعیت شایع است که به‌طور معمول به خودی خود و بدون نیاز به درمان خاص بهبود می‌یابد. اما در صورتی که سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد به طور غیرعادی بالا برود و درمان به موقع انجام نشود، این وضعیت می‌تواند عوارض جدی و تهدیدکننده‌ای به دنبال داشته باشد. بیلی‌روبین ماده‌ای است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود و مسئول رنگ زرد پوست و چشم‌هاست. در حالت طبیعی، کبد بیلی‌روبین را پردازش کرده و آن را از بدن دفع می‌کند. اما در نوزادانی که هنوز سیستم کبدی آن‌ها به‌طور کامل توسعه نیافته است، این فرآیند ممکن است به‌طور کامل انجام نشود و باعث تجمع بیلی‌روبین در خون و بروز زردی شود.

اگر زردی نوزاد به موقع درمان نشود یا سطح بیلی‌روبین به میزان خطرناکی بالا برسد، این موضوع می‌تواند منجر به برخی عوارض خطرناک و حتی آسیب‌های دائمی شود. در ادامه به مهم‌ترین این عوارض اشاره خواهیم کرد:

  • انسفالوپاتی بیلی‌روبین حاد

انسفالوپاتی بیلی‌روبین حاد یکی از عوارض جدی و نادر زردی نوزاد است. بیلی‌روبین، در مقادیر بالا، می‌تواند برای سلول‌های مغز سمی باشد. در این حالت، بیلی‌روبین می‌تواند از طریق خون به مغز نوزاد منتقل شده و به سلول‌های مغزی آسیب وارد کند. این آسیب‌ها می‌توانند بر روی عملکردهای مختلف مغز تأثیر بگذارند و در صورت عدم درمان فوری، منجر به مشکلات شدید و دائمی شوند. از جمله مشکلاتی که ممکن است در نتیجه انسفالوپاتی بیلی‌روبین حاد ایجاد شوند، می‌توان به اختلالات حرکتی، شنوایی، مشکلات یادگیری و تأخیر در رشد اشاره کرد.

علائم انسفالوپاتی بیلی‌روبین حاد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • بی‌حالی و خواب آلودگی شدید
  • مشکلات در بیدار شدن یا بی‌حوصلگی
  • گریه‌های بلند و غیرعادی
  • ضعف در مکیدن یا تغذیه ضعیف
  • حرکات غیرطبیعی گردن و بدن، مانند قوس دادن بدن به عقب (همچنین به نام میوکلونوس)
  • تب بالا و نشانه‌های دیگر از اختلال در عملکرد مغز

درمان به‌موقع این عارضه می‌تواند از آسیب‌های دائمی به مغز جلوگیری کند. بنابراین، هرگونه نشانه‌ای از افزایش زردی باید سریعاً توسط پزشک ارزیابی شود تا از بروز این عوارض جلوگیری گردد.

  • کرنیکتروس (Kernicterus)

کرنیکتروس یکی از خطرناک‌ترین عوارض زردی نوزاد است که در اثر عدم درمان به موقع انسفالوپاتی بیلی‌روبین حاد به‌وجود می‌آید. کرنیکتروس یک اختلال عصبی است که در نتیجه تجمع بیلی‌روبین در مغز ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث آسیب‌های دائمی به مغز و سیستم عصبی مرکزی شود. این عارضه ممکن است به مشکلات حرکتی شدید، اختلالات شنوایی و سایر مشکلات رشدی منجر شود. در واقع، کرنیکتروس یکی از علل اصلی فلج مغزی و سایر اختلالات عصبی در نوزادانی است که زردی شدید داشته‌اند و درمان نشده‌اند.

علائم اولیه کرنیکتروس در نوزادانی که به زردی مبتلا هستند ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • تغذیه ضعیف و بی‌تمایلی به مکیدن
  • تحریک‌پذیری و بی‌قراری بیش از حد
  • گریه‌های بلند و غیرمعمول
  • اختلال در رفلکس‌های طبیعی، مانند رفلکس مبهوت
  • بی‌حالی و خواب‌آلودگی شدید
  • مشکلات تنفسی مانند توقف کوتاه‌مدت تنفس (آپنه)

تشخیص سریع و درمان به موقع زردی می‌تواند از بروز کرنیکتروس و سایر مشکلات مغزی جلوگیری کند. بنابراین، اگر زردی نوزاد شما ادامه یابد یا علائم غیرمعمول مشاهده شود، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز این عوارض جلوگیری شود.

  • اختلالات شنوایی

بیلی‌روبین می‌تواند تأثیرات منفی بر روی شنوایی نوزاد بگذارد. در صورتی که زردی نوزاد به سطح خطرناکی برسد و به موقع درمان نشود، آسیب به بخش‌های خاصی از مغز که مسئول پردازش صدا و شنوایی هستند، می‌تواند منجر به کم‌شنوایی یا ناشنوایی دائمی شود. این مشکل معمولاً به‌طور تدریجی بروز می‌کند و ممکن است به تدریج در طول زمان قابل تشخیص باشد. والدین باید توجه داشته باشند که کم‌شنوایی ناشی از زردی می‌تواند بر رشد زبان و توانایی‌های ارتباطی نوزاد تأثیر بگذارد.

  • مشکلات حرکتی و فلج مغزی

در موارد شدید و درمان‌نشده زردی، آسیب به سیستم عصبی می‌تواند به مشکلات حرکتی مانند فلج مغزی آتتوئید منجر شود. این نوع فلج مغزی باعث ایجاد حرکات غیرارادی و غیرقابل کنترل در نوزاد می‌شود که می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی و توانایی‌های حرکتی کودک در آینده داشته باشد. این نوع فلج مغزی معمولاً با تشخیص زودهنگام و مداخلات پزشکی قابل پیشگیری است.

پیشگیری و درمان

پیشگیری از بروز این عوارض جدی از طریق تشخیص سریع و درمان به‌موقع زردی ممکن است. بنابراین، اگر نوزاد شما به زردی مبتلا شد، ضروری است که تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد و سطوح بیلی‌روبین او به‌طور مداوم تحت بررسی قرار گیرد. درمان‌های مختلفی مانند فتوتراپی و در موارد شدیدتر تعویض خون می‌تواند به کاهش سطح بیلی‌روبین و جلوگیری از بروز این عوارض کمک کند.علائم انسفالوپاتی بیلی‌روبین حاد در نوزادان:

  • بی‌حوصلگی
  • مشکلات در بیدار شدن
  • گریه‌های بلند و شدید
  • ضعف در مکیدن و تغذیه
  • انحنای غیرطبیعی گردن و بدن به عقب
  • تب
  • کرنیکتروس: این سندرم زمانی اتفاق می‌افتد که انسفالوپاتی بیلی‌روبین باعث آسیب دائمی به مغز شود و می‌تواند مشکلاتی چون فلج مغزی آتتوئید، مشکلات شنوایی، و ناهنجاری‌های دندانی را به همراه داشته باشد.

علائم اولیه کرنیکتروس در نوزادان:

    • تغذیه ضعیف
    • تحریک‌پذیری زیاد
    • گریه بلند
    • عدم واکنش مناسب به تحریکات
    • خواب‌آلودگی بیش از حد
    • وقفه کوتاه در تنفس (آپنه)

تشخیص و درمان

اگر نوزاد شما به زردی مبتلا شده است، اولین اقدام مهم مشاوره با پزشک عمومی یا ماما برای ارزیابی وضعیت نوزاد است. پزشک می‌تواند از طریق معاینه بالینی و انجام آزمایش‌های لازم تشخیص دهد که آیا درمان فوری ضروری است یا خیر. زردی نوزاد در بسیاری از موارد به‌طور طبیعی و بدون نیاز به درمان‌های پیچیده بهبود می‌یابد، اما در شرایط خاص ممکن است نیاز به مراقبت‌های بیشتری باشد. بیلی‌روبین، که مسئول ایجاد رنگ زرد در پوست و چشم‌های نوزاد است، در اثر تجزیه گلبول‌های قرمز خون تولید می‌شود و معمولاً توسط کبد دفع می‌شود. اما در نوزادان، به ویژه نوزادانی که هنوز سیستم بدن‌شان کامل توسعه نیافته است، این فرآیند ممکن است به‌طور مؤثری انجام نشود.

اگر نوزاد شما پیش از ۹ ماهگی به دنیا آمده باشد یا تنها از شیر مادر تغذیه کند، زردی ممکن است تا دو هفته یا بیشتر ادامه یابد. این نوع زردی که به آن “زردی فیزیولوژیک” گفته می‌شود، معمولاً نیازی به درمان ندارد و به‌طور خود به خودی کاهش می‌یابد. با این حال، اگر زردی نوزاد پس از این مدت بهبود نیافت یا آزمایش‌ها نشان‌دهنده سطح بالای بیلی‌روبین در خون او باشد، لازم است که پزشک اقداماتی را برای کنترل شرایط انجام دهد.

عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید زردی در نوزادان شوند. به‌عنوان مثال، نوزادانی که زایمان زودرس داشته‌اند، معمولاً سیستم بدن‌شان برای پردازش و دفع بیلی‌روبین به‌طور کامل تکامل نیافته است. همچنین، نوزادانی که در تغذیه با شیر مادر مشکل دارند، ممکن است با مشکلاتی مانند کم‌آبی یا کمبود کالری مواجه شوند که می‌تواند بر سطح بیلی‌روبین تأثیر بگذارد.

در بسیاری از موارد، زردی نوزاد بعد از چند روز یا هفته بهبود می‌یابد و نیاز به درمان‌های خاصی نخواهد بود. اما در صورتی که سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد به حدی بالا برسد که خطر عوارض جدی مانند آسیب به مغز را به همراه داشته باشد، پزشک ممکن است توصیه به مداخلات پزشکی کند. در این شرایط، بستری شدن نوزاد در بیمارستان برای نظارت دقیق‌تر و انجام آزمایش‌های بیشتر ضروری خواهد بود.

در صورتی که زردی نوزاد درمان نشود و سطح بیلی‌روبین همچنان بالا باقی بماند، ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تری شود. یکی از این مشکلات کرنیکتروس است، که یک اختلال عصبی است که در نتیجه افزایش بیلی‌روبین در مغز نوزاد رخ می‌دهد. این عارضه می‌تواند باعث آسیب‌های دائمی به مغز نوزاد شود، از جمله مشکلات حرکتی، شنوایی، و حتی اختلالات تکامل دیگر. بنابراین، از آنجا که زردی در برخی موارد می‌تواند به این عوارض خطرناک منجر شود، تشخیص سریع و اقدامات به‌موقع بسیار اهمیت دارد.

والدین باید توجه داشته باشند که زردی نوزاد یک وضعیت نسبتاً شایع است که معمولاً به خودی خود بهبود می‌یابد، اما در صورت مشاهده هرگونه نشانه غیرمعمول یا ادامه‌دار بودن آن، مراجعه به پزشک برای بررسی بیشتر ضروری است. پزشک با انجام آزمایش‌های لازم و ارزیابی دقیق، می‌تواند بهترین مسیر درمانی را برای نوزاد تعیین کند. تشخیص به‌موقع و درمان صحیح می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کرده و به نوزاد کمک کند تا سریع‌تر به وضعیت طبیعی خود بازگردد.

 

 

برای مشاوره درمانی رایگان با ما تماس بگرید.