اسکن هسته ای قلب چیست؟
در واقع اسکن هسته‌ای قلب یک روش تشخیصی است که با استفاده از تصویربرداری و مواد رادیواکتیو، به ما در جهت تشخیص بیماری‌ها، آسیب‌ها و نارسایی‌های قلبی و عروقی کمک می‌کند. پزشکی هسته ای شاخه‌ای از علم پزشکی است که در چند سال گذشته رواج بیشتری پیدا کرده است.
امروزه پزشکان و متخصصان از نتایج و تصاویر اسکن هسته ای قلب برای تشخیص، ارزیابی، درمان، تأثیر داروها و پیشرفت بیماری‌های مختلف قلبی و عروقی استفاده می‌کنند.
تصاویر اسکن هسته‌ای قلب و پزشکی هسته‌ای همچنین در تشخیص و درمان بیماری‌های گوارشی، اختلالات عصبی و سایر بیماری‌های مرتبط نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نتایج به دست آمده از مرکز اسکن هسته ای قلب را نمی‌توان با سایر روش‌های تصویربرداری به دست آورد.
برای آشنایی بیشتر با این روش پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
اسکن هسته ای قلب چگونه به تشخیص بیماری‌ها کمک می‌کند؟
پزشکی هسته‌ای برای تشخیص مشکلات و اختلالات داخل بدن و قفسه سینه انسان از مواد رادیواکتیوی استفاده می‌کند که تحت عنوان رادیوتراکرها (Radiotrackers) شناخته می‌شوند.
رادیوتراکرها یا همان ردیاب‌های رادیواکتیوی همان‌گونه که از نامشان مشخص است، پس از وارد شدن به بدن انسان، در ناحیه مورد بررسی حرکت کرده و انرژی ناشی از حرکت آن‌ها به‌صورت اشعه گاما در بدن انسان ظاهر می‌شود. این اشعه‌ها توسط ردیاب‌ها، دوربین‌های خاص و کامپیوتر قابل تشخیص و تفسیر هستند. نتیجه آشکار شدن حرکت و تغییرات اشعه گاما در بدن، تصاویری از داخل بدن انسان هستند که اطلاعات منحصربه‌فرد و بسیار مهمی را در اختیار ما قرار می‌دهند.
اسکن هسته‌ای قلب به‌طور خاص رفتار سلول‌های قلب انسان را بررسی می‌کند و می‌تواند در تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها به ما کمک کند.
تشخیص زودهنگام بیماری‌هایی که در مراحل اولیه شکل‌گیری به‌صورت خاموش در بدن پیشرفت می‌کنند، با استفاده از اسکن هسته ای قلب امکان‌پذیر است.
مزایای دیگر
از نتایج اسکن قلب همچنین می‌توان برای موارد زیر نیز استفاده کرد:
- بررسی این‌که آیا بدن بیمار واکنش مطلوبی به داروها و روش درمانی نشان می‌دهد یا خیر؛ با انجام دادن اسکن هسته ای قلب به‌صورت دوره‌ای و منظم می‌توان میزان تأثیرگذاری متد درمانی و داروهای تجویزشده برای بیمار را مورد بررسی قرار داد.
- با استفاده از نتایج این اسکن در فواصل زمانی منظم به‌راحتی می‌توان میزان پیشرفت یا عدم پیشرفت بیماری‌های خاص و نادر بدن انسان را مورد رصد قرار داد.
- بررسی بیماری‌ها و نارسایی‌های قلبی و عروق کرونر مانند کاردیومیوپاتی و شناسایی آسیب احتمالی قلب در طول دوره‌های شیمی‌درمانی و رادیوتراپی.
کاربردهای اسکن هسته ای قلب؛ چه کسانی نیاز به اسکن دارند؟
پزشکان در مرکز اسکن هسته ای قلب از بررسی تصاویر اسکن هسته ای، برای تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی عروقی استفاده می‌کنند. بیماري‌ها و نارسایی‌های زیر در مرکز پزشکی اسکن هسته ای قابل تشخیص هستند:
- درد قفسه سینه بدون دلیل
- درد قفسه سینه ناشی از ورزش (آنژین)
- تنگی نفس
- الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی
- تجسم الگوهای جریان خون به دیواره‌های قلب (اسکن پرفیوژن میوکارد)
- تعیین میزان آسیب به قلب ناشی از حمله یا سکته قلبی
- ارزیابی وجود و عدم وجود یا میزان بیماری‌های مشکوک و شناخته‌شده عروق کرونر
- ارزیابی نتایج حاصل از جراحی بای پس و جراحی‌های مشابه
- بررسی تنگی عروق کرونر
- ارزیابی حرکت قلب و دیواره‌های آن
- سنجش عملکرد کلی قلب (دروازه قلبی همراه با الکتروکاردیوگرام (ECG))
- بررسی زنده بودن عضله قلبی
اسکن هسته‌ای قلب به چه روشی انجام می‌شود؟
روش تشخیصی تصویربرداری و اسکن هسته ای بر خلاف عقیده عموم، بدون درد و با کمترین تهاجم به بدن بیمار انجام می‌شود.
برای این کار از مواد رادیواکتیوی به نام رادیوتراکر یا رادیودارو استفاده می‌شود که از طریق تزریق وریدی، بلعیدن یا استنشاق گاز وارد بدن انسان می‌شوند.
رادیوتراکرهایی که استفاده از آن‌ها در مرکز اسکن هسته ای قلب برای بدن انسان رایج است، در واقع مولکول‌هایی شبیه به گلوکز هستند، با این تفاوت که مقدار کمی رادیواکتیو هستند و در بدن انسان اشعه گاما تولید می‌کنند.
در مرکز اسکن هسته ای قلب کلینیک امیر از بهترین مواد و مجرب‌ترین پزشکان برای انجام اسکن‌های هسته‌ای استفاده می‌شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر با مشاوران مرکز اسکن هسته ای کلینیک امیر در تماس باشید.
با تجمع رادیوتراکرها در ناحیه مورد بررسی، یک دوربین مخصوص انتشار و تغییرات اشعه گاما را آشکار می‌کند. این آشکارسازها به کامپیوتر متصل هستند و نتایج را در قالب تصویر و اطلاعات مولکولی در اختیار پزشکان قرار می‌دهند. مرکز اسکن هسته ای این تصاویر را با سی تی اسکن و ام آر آی ترکیب می‌کنند تا به نتایج جامع‌تر و تشخیص‌های دقیق‌تری دست پیدا کنند.
انجام اسکن در بهترین مرکز هسته ای قلب
نحوه انجام این اسکن در بهترین مرکز اسکن هسته ای قلب مانند پلی‌کلینیک امیر در ملارد به شرح زیر است:
- بر روی یک تخت معاینه دراز می‌کشید و تصویربرداری با تزریق رادیوتراکرها آغاز می‌شود.
- از شما خواسته می‌شود تا دست‌ها را بالای سر خود قرار دهید تا تصویربرداری شروع شود.
- در مرحله بعد یک تست استرس در قالب استفاده از دوچرخه ثابت و تردمیل از بیمار گرفته می‌شود. اگر بیمار قادر به استفاده از تردمیل و دوچرخه نیست، افزایش جریان خون به کمک داروهای شیمیایی انجام خواهد شد.
- با افزایش جریان خون به بیشترین میزان خود، رادیوتراکتورها به رگ بیمار تزریق می‌شوند تا برای دوره دوم تصویربرداری آماده شوید.
- در تصویربرداری دوم، نوار قلب و سی تی اسکن نیز از بیمار گرفته می‌شود.
عوارض و خطرات اسکن هسته‌ای قلب چیست؟
برخلاف تصور رایج، مواد رادیواکتیو تزریق‌شده به بدن بیمار هیچ عارضه مهم و ماندگاری را ایجاد نمی‌کنند، چرا که دوز بسیار ضعیفی دارند. با این حال خطرات و عوارض اسکن هسته ای قلب همانند هر روش دیگری وجود خواهند داشت.
مرکز اسکن هسته ای قلب کلینیک امیر در ملارد و شهریار یکی از بهترین مراکز اسکن هسته ای منطقه به شمار می‌رود. بیشترین عوارض اسکن هسته ای با داروهایی مانند دی پیریدامول و آدنوزین مرتبط است که هنگام تست به بیمار داده می‌شوند.
عوارض اسکن هسته ای قلب می‌تواند شامل موارد خفیف زیر باشد:
- ایجاد حساسیت خفیف و واکنش آلرژیک به ماده رادیوفارماکوتیکال؛ این مورد نادر است.
- درد خفیف و ایجاد قرمزی، سوزش و خارش در ناحیه تزریق
- بروز مشکل برای بانوان باردار یا شیرده؛ بنابراین اگر حامله یا شیرده هستید به پزشک اطلاع دهید.
- درد سینه و احساس فشار روی قلب
- تپش قلب
- احساس گرمای زیاد
- قرمز شدن پوست صورت و بدن
- سرگیجه و سیاهی رفتن چشم‌ها
- تنگی نفس و خس‌خس کردن ریه
- اسهال
اسکن هسته ای قلب چقدر طول میکشد؟
اسکن هسته ای معمولاً حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد. البته باید زمان انتظار برای تجمع مواد رادیواکتیو را به این مدت اضافه کنید.
برای اسکن هسته ای استخوان، جذب مواد ۲ تا ۳ ساعت به طول میکشد. برای اسکن هسته ای تیروئید، ردیاب رادیواکتیو را به‌صورت مایع یا قرص حدود ۲۴ ساعت قبل از اسکن مصرف می‌کنید. خود اسکن کمتر از ۳۰ دقیقه طول میکشد.
مرکز اسکن هسته ای قلب کلینیک امیر این آزمایش هسته‌ای را بالاترین استانداردها و بدون کمترین خطر و عارضه ماندگار برای بیماران انجام می‌دهد.
