اسکن هسته ای قلب یک روش تشخیصی است که با استفاده از تصویربرداری و مواد رادیواکتیو، به ما در جهت تشخیص بیماریها، آسیبها و نارساییهای قلبی و عروقی کمک میکند. پزشکی هسته ای شاخهای از علم پزشکی است که در چند سال گذشته رواج بیشتری پیدا کرده است.
امروزه پزشکان و متخصصان از نتایج و تصاویر اسکن هسته ای قلب برای تشخیص، ارزیابی، درمان، تأثیر داروها و پیشرفت بیماریهای مختلف قلبی و عروقی استفاده میکنند.
تصاویر اسکن هستهای قلب و پزشکی هستهای همچنین در تشخیص و درمان بیماریهای گوارشی، اختلالات عصبی و سایر بیماریهای مرتبط نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
نتایج به دست آمده از مرکز اسکن هسته ای قلب را نمیتوان با سایر روشهای تصویربرداری به دست آورد. برای آشنایی بیشتر با اسکن هسته ای قلب پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
اسکن هستهای قلب به چه روشی انجام میشود؟
روش تشخیصی تصویربرداری و اسکن هسته ای قلب بر خلاف عقیده عموم، بدون درد و با کمترین تهاجم به بدن بیمار انجام میشود.
برای این آزمایش از مواد رادیواکتیوی به نام رادیوتراکر یا رادیودارو استفاده میشود که از طریق تزریق وریدی، بلعیدن یا استنشاق گاز وارد بدن انسان میشوند.
رادیوتراکرهایی که استفاده از آنها در مرکز اسکن هسته ای قلب برای بدن انسان رایج است، در واقع مولکولهایی شبیه به گلوکز هستند، با این تفاوت که مقدار کمی رادیواکتیو هستند و در بدن انسان اشعه گاما تولید میکنند.
با تجمع رادیوتراکرها در ناحیه مورد بررسی، یک دوربین مخصوص انتشار و تغییرات اشعه گاما را آشکار میکند. این آشکارسازها به کامپیوتر متصل هستند و نتایج را در قالب تصویر و اطلاعات مولکولی در اختیار پزشکان قرار میدهند. مرکز اسکن هسته ای این تصاویر را با سی تی اسکن و ام آر آی ترکیب میکنند تا به نتایج جامعتر و تشخیصهای دقیقتری دست پیدا کنند.
چه زمانی اسکن هسته ای قلب پیشنهاد می شود؟
اسکن هسته ای قلب ممکن است در صورتی انجام شود که برای بیماری قلبی تحت درمان هستید یا علائمی مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید.
اسکن هسته ای قلب اغلب برای موارد زیر انجام می شود:
بیماری عروق کرونر را تشخیص دهید. شریانهای کرونر رگهای خونی اصلی هستند که خون، اکسیژن و مواد مغذی قلب را تامین میکنند. بیماری عروق کرونر زمانی ایجاد می شود که این عروق آسیب دیده یا بیمار شوند. تست استرس هسته ای می تواند بیماری عروق کرونر را تشخیص دهد و نشان دهد که این وضعیت چقدر شدید است.
یک برنامه درمانی ایجاد کنید. اگر به بیماری عروق کرونر مبتلا هستید، این آزمایش می تواند به پزشک شما بگوید که درمان چقدر خوب کار می کند. این آزمایش همچنین نشان می دهد که قلب شما چقدر می تواند ورزش کند. این اطلاعات به پزشک شما کمک می کند تا بهترین درمان را برای شما انتخاب کند.
پزشکان در مرکز از بررسی تصاویر اسکن هسته ای، برای تشخیص و درمان بیماریهای قلبی عروقی استفاده میکنند. بیماريها و نارساییهای زیر در مرکز پزشکی اسکن هسته ای قابل تشخیص هستند:
- درد قفسه سینه بدون دلیل
- درد قفسه سینه ناشی از ورزش (آنژین)
- تنگی نفس
- الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی
- تجسم الگوهای جریان خون به دیوارههای قلب (اسکن پرفیوژن میوکارد)
- تعیین میزان آسیب به قلب ناشی از حمله یا سکته قلبی
- ارزیابی وجود و عدم وجود یا میزان بیماریهای مشکوک و شناختهشده عروق کرونر
- ارزیابی نتایج حاصل از جراحی بای پس و جراحیهای مشابه
- بررسی تنگی عروق کرونر
- ارزیابی حرکت قلب و دیوارههای آن
- سنجش عملکرد کلی قلب (دروازه قلبی همراه با الکتروکاردیوگرام (ECG))
- بررسی زنده بودن عضله قلبی
اسکن هسته ای قلب چگونه انجام می شود ؟
در یک مرکز پزشکی یا مطب پزشک انجام می شود. به صورت مرحله ای انجام می شود:
شما باید یک تزریق داخل وریدی (IV) شروع کنید.
یک ماده رادیواکتیو مانند تالیم یا سستامیبی به یکی از رگهای شما تزریق میشود.
بین 15 تا 45 دقیقه دراز می کشید و منتظر می مانید.
یک دوربین ویژه قلب شما را اسکن میکند و تصاویری ایجاد میکند تا نشان دهد چگونه این ماده از خون شما عبور کرده و به قلب شما وارد شده است.
بیشتر مردم سپس روی تردمیل راه می روند (یا روی یک دستگاه ورزشی پدال می زنند).
بعد از اینکه تردمیل به آرامی شروع به حرکت کرد، از شما خواسته می شود سریعتر و روی شیب راه بروید (یا رکاب بزنید).
اگر قادر به ورزش نیستید، ممکن است دارویی به نام گشادکننده عروق (مانند آدنوزین یا دی پیریدامول [پرسانتین]) به شما داده شود. این دارو عروق قلب شما را گشاد می کند (گشاد می کند).
در موارد دیگر، ممکن است دارویی (دوبوتامین) دریافت کنید که ضربان قلب شما را تندتر و سخت تر می کند، مانند زمانی که ورزش می کنید.
فشار خون و ریتم قلب شما (ECG) در طول آزمایش کنترل می شود.
هنگامی که قلب شما به سختی کار می کند، دوباره یک ماده رادیواکتیو به یکی از رگ های شما تزریق می شود.
شما بین 15 تا 45 دقیقه صبر خواهید کرد.
دوباره، دوربین ویژه قلب شما را اسکن می کند و تصاویر را ایجاد می کند.
ممکن است به شما اجازه داده شود از روی میز یا صندلی بلند شوید و یک میان وعده یا نوشیدنی بخورید.
پزشک شما مجموعه اول و دوم تصاویر را با استفاده از رایانه مقایسه می کند. این می تواند به تشخیص بیماری قلبی یا بدتر شدن بیماری قلبی کمک کند.
اسکن هسته ای قلب چگونه به تشخیص بیماریها کمک میکند؟
پزشکی هستهای برای تشخیص مشکلات و اختلالات داخل بدن و قفسه سینه انسان از مواد رادیواکتیوی استفاده میکند که تحت عنوان رادیوتراکرها (Radiotrackers) شناخته میشوند.
رادیوتراکرها یا همان ردیابهای رادیواکتیوی همانگونه که از نامشان مشخص است، پس از وارد شدن به بدن انسان، در ناحیه مورد بررسی حرکت کرده و انرژی ناشی از حرکت آنها بهصورت اشعه گاما در بدن انسان ظاهر میشود. این اشعهها توسط ردیابها، دوربینهای خاص و کامپیوتر قابل تشخیص و تفسیر هستند. نتیجه آشکار شدن حرکت و تغییرات اشعه گاما در بدن، تصاویری از داخل بدن انسان هستند که اطلاعات منحصربهفرد و بسیار مهمی را در اختیار ما قرار میدهند.
اسکن هستهای قلب بهطور خاص رفتار سلولهای قلب انسان را بررسی میکند و میتواند در تشخیص و درمان بسیاری از بیماریها به ما کمک کند.
تشخیص زودهنگام بیماریهایی که در مراحل اولیه شکلگیری بهصورت خاموش در بدن پیشرفت میکنند، با استفاده از اسکن هسته ای قلب امکانپذیر است.
مزایای دیگر
از نتایج اسکن هسته ای قلب همچنین میتوان برای موارد زیر نیز استفاده کرد:
بررسی اینکه آیا بدن بیمار واکنش مطلوبی به داروها و روش درمانی نشان میدهد یا خیر؛ با انجام دادن اسکن هسته ای قلب بهصورت دورهای و منظم میتوان میزان تأثیرگذاری متد درمانی و داروهای تجویزشده برای بیمار را مورد بررسی قرار داد.
با استفاده از نتایج در فواصل زمانی منظم بهراحتی میتوان میزان پیشرفت یا عدم پیشرفت بیماریهای خاص و نادر بدن انسان را مورد رصد قرار داد.
بررسی بیماریها و نارساییهای قلبی و عروق کرونر مانند کاردیومیوپاتی و شناسایی آسیب احتمالی قلب در طول دورههای شیمیدرمانی و رادیوتراپی.
عوارض و خطرات اسکن هستهای قلب چیست؟
برخلاف تصور رایج، مواد رادیواکتیو تزریقشده به بدن بیمار هیچ عارضه مهم و ماندگاری را ایجاد نمیکنند، چرا که دوز بسیار ضعیفی دارند. با این حال خطرات و عوارض اسکن هسته ای قلب همانند هر روش دیگری وجود خواهند داشت.
مرکز اسکن هسته ای قلب کلینیک امیر در ملارد و شهریار یکی از بهترین مراکز اسکن هسته ای منطقه به شمار میرود. بیشترین عوارض اسکن هسته ای با داروهایی مانند دی پیریدامول و آدنوزین مرتبط است که هنگام تست به بیمار داده میشوند.
عوارض اسکن هسته ای قلب میتواند شامل موارد خفیف زیر باشد:
- ایجاد حساسیت خفیف و واکنش آلرژیک به ماده رادیوفارماکوتیکال؛ این مورد نادر است.
- درد خفیف و ایجاد قرمزی، سوزش و خارش در ناحیه تزریق
- بروز مشکل برای بانوان باردار یا شیرده؛ بنابراین اگر حامله یا شیرده هستید به پزشک اطلاع دهید.
- درد سینه و احساس فشار روی قلب
- تپش قلب
- احساس گرمای زیاد
- قرمز شدن پوست صورت و بدن
- سرگیجه و سیاهی رفتن چشمها
- تنگی نفس و خسخس کردن ریه
- اسهال
اسکن هسته ای قلب چقدر طول میکشد؟
معمولاً حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد. البته باید زمان انتظار برای تجمع مواد رادیواکتیو را به این مدت اضافه کنید.
مرکز اسکن هسته ای قلب کلینیک امیر این آزمایش هستهای را بالاترین استانداردها و بدون کمترین خطر و عارضه ماندگار برای بیماران انجام میدهد.
بیشتر بدانید : اسکن هسته ایی چیست ؟
انجام اسکن هسته ای قلب در بهترین مرکز هسته ای قلب
بر روی یک تخت معاینه دراز میکشید و تصویربرداری با تزریق رادیوتراکرها آغاز میشود.
از شما خواسته میشود تا دستها را بالای سر خود قرار دهید تا تصویربرداری شروع شود.
در مرحله بعد یک تست استرس در قالب استفاده از دوچرخه ثابت و تردمیل از بیمار گرفته میشود. اگر بیمار قادر به استفاده از تردمیل و دوچرخه نیست، افزایش جریان خون به کمک داروهای شیمیایی انجام خواهد شد.
با افزایش جریان خون به بیشترین میزان خود، رادیوتراکتورها به رگ بیمار تزریق میشوند تا برای دوره دوم تصویربرداری آماده شوید.
در تصویربرداری دوم، نوار قلب و سی تی اسکن نیز از بیمار گرفته میشود.
در مرکز اسکن هسته ای قلب کلینیک امیر از بهترین مواد و مجربترین پزشکان برای انجام اسکنهای هستهای استفاده میشود. برای دریافت اطلاعات بیشتر با مشاوران مرکز اسکن هسته ای کلینیک امیر در تماس باشید.
