مقدمه
زگیل تناسلی یکی از شایعترین عفونتهای منتقله از راه جنسی است که به دلیل ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. این بیماری میتواند موجب ایجاد زخمها و برجستگیهایی بر روی پوست ناحیه تناسلی شود و در برخی موارد به مشکلات جدیتری مانند سرطان دهانه رحم منتهی گردد. با توجه به اهمیت آگاهیرسانی در این زمینه و شیوع بالای این عفونت، شناخت علائم، روشهای پیشگیری و درمان آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این مقاله به بررسی دقیق زگیل تناسلی، علائم آن، نحوه انتقال، روشهای درمان و پیشگیری پرداخته خواهد شد تا افراد بتوانند از خطرات این بیماری آگاه شوند و اقدامات لازم را برای حفظ سلامت خود انجام دهند.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یک بیماری مقاربتی شایع است که به دلیل عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. این بیماری موجب بروز برآمدگیهای کوچک، همرنگ پوست یا صورتی در نواحی مختلف دستگاه تناسلی میشود. معمولاً این زائدهها در لابیاها، اطراف دهانه واژن، یا در اطراف و داخل مقعد ظاهر میشوند. هرچند زگیل تناسلی ممکن است هر دو جنس را تحت تاثیر قرار دهد، اما شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است.
زگیل تناسلی به عنوان یکی از رایجترین عفونتهای منتقله از راه جنسی (STI) شناخته میشود. انواع خاصی از ویروس HPV مسئول ایجاد این زگیلها هستند که خوشبختانه بیشتر آنها به سرطان منجر نمیشوند. با وجود این، درمانهای موجود میتوانند زگیلها را از بین ببرند، اما پس از ابتلا به زگیل تناسلی و HPV، فرد میتواند این ویروس را به دیگران منتقل کند. از این رو، رعایت اصول بهداشت جنسی، استفاده از کاندوم، و انجام رابطه جنسی ایمن از اهمیت ویژهای برخوردار است.
زگیل تناسلی میتواند در نواحی مختلفی از بدن رشد کند، از جمله:
- ولووا (پوشش خارجی دستگاه تناسلی زنانه)
- دیوارههای واژن
- ناحیه بین دستگاه تناسلی و مقعد
- کانال مقعدی
- دهانه رحم
- نوک یا ساقه آلت تناسلی
- کیسه بیضه
- مقعد
علاوه بر این، در برخی موارد، زگیل تناسلی میتواند در دهان یا گلوی فردی که رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده داشته باشد، ظاهر شود.
زگیل تناسلی چگونه منتقل میشود؟
زگیل تناسلی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است و از طریق تماس مستقیم پوست به پوست، بهویژه از طریق رابطه جنسی واژنی، مقعدی یا دهانی منتقل میشود. علاوه بر این، هرگونه تماس با نواحی تناسلی، مانند تماس دست با اندام تناسلی، میتواند عامل انتقال ویروس باشد. برخلاف تصور عمومی، تماس با صندلی توالت برای انتقال HPV خطر ندارد. بسیاری از افرادی که به ویروس HPV مبتلا هستند، هیچ زگیل قابل مشاهدهای ندارند، اما همچنان میتوانند ویروس را به دیگران منتقل کنند. حتی درمان زگیل تناسلی نیز ممکن است به طور کامل از انتقال ویروس جلوگیری نکند. از این رو، تمام افرادی که بهطور جنسی فعال هستند، باید بهعنوان منابع احتمالی انتقال HPV در نظر گرفته شوند، نه تنها کسانی که زگیلهای قابل مشاهده دارند.
زگیل تناسلی ممکن است از چند هفته تا یک سال یا بیشتر پس از تماس با ویروس ظاهر شود و در بیشتر موارد نمیتوان زمان یا نحوه آلوده شدن را مشخص کرد.
ویروس HPV عامل اصلی زگیل تناسلی است که یکی از رایجترین عفونتهای مقاربتی در ایالات متحده به شمار میرود. بیش از 100 نوع مختلف HPV وجود دارد که هر کدام ممکن است مشکلات مختلفی ایجاد کنند. از میان انواع مختلف HPV، انواع 6 و 11 بهطور عمده باعث بروز زگیل تناسلی میشوند، در حالی که انواع 16 و 18 مسئول بروز سرطان دهانه رحم هستند. سویههایی که منجر به ایجاد زگیل تناسلی میشوند، معمولاً به سرطان منتهی نمیشوند.
علائم زگیل تناسلی
زگیلهای تناسلی معمولاً به رنگ پوست یا صورتی هستند و ممکن است صاف یا برجسته و دارای بافت خشن باشند. این زگیلها اغلب در نواحی مانند لبهای تناسلی یا دهانه واژن ظاهر میشوند، اما میتوانند در اطراف یا داخل مقعد نیز بروز کنند. بسیاری از زنان مبتلا به زگیل تناسلی هیچگونه علامتی ندارند. در برخی موارد، ممکن است فرد احساس خارش، سوزش یا حساسیت در ناحیه تناسلی داشته باشد.
پیشگیری از زگیل تناسلی
واکسن HPV
برای پیشگیری از زگیل تناسلی، واکسنهای مختلفی در دسترس هستند. واکسنهای چهار ظرفیتی Gardasil و واکسن 9 ظرفیتی Gardasil 9 بهطور مؤثر از ابتلا به انواع خاصی از HPV جلوگیری میکنند. این واکسنها میتوانند از بروز زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم جلوگیری کنند. واکسن Gardasil 9 علاوه بر انواع 6، 11، 16 و 18، پنج نوع دیگر HPV را نیز پوشش میدهد. این واکسنها به پیشگیری از زگیل تناسلی و سرطانهای مرتبط با HPV کمک میکنند، اما قادر به درمان عفونتهای HPV یا زگیلهایی که قبلاً ایجاد شدهاند، نیستند.
رابطه جنسی ایمن
اجتناب از تماس جنسی با افرادی که زگیل تناسلی دارند، میتواند خطر ابتلا به HPV را کاهش دهد، اما از آنجا که بسیاری از افراد مبتلا به HPV هیچگونه زگیل قابل مشاهدهای ندارند، این امر ممکن است دشوار باشد. استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی بهطور کامل از انتقال HPV یا زگیل تناسلی جلوگیری نمیکند، زیرا مناطقی که توسط کاندوم پوشانده نمیشوند، میتوانند همچنان ویروس را منتقل کنند.
اگر شما یا شریک جنسیتان به زگیل تناسلی یا HPV مبتلا هستید، توصیه میشود که پیش از برقراری رابطه جنسی در مورد این موضوع بهطور صادقانه صحبت کنید. این ویروس بسیار شایع است و بیشتر افراد مبتلا به آن علائم قابل توجهی ندارند. توجه داشته باشید که هیچ آزمایشی برای تشخیص HPV در اندام تناسلی وجود ندارد، و آزمایشی که برای بررسی HPV در دهانه رحم انجام میشود، نمیتواند انواع مربوط به زگیل تناسلی را شناسایی کند.
واکسیناسیون برای پیشگیری از زگیل تناسلی
واکسیناسیون روتین HPV برای دختران و پسران 11 و 12 ساله توصیه می کند. اما این واکسن را می توان از سن 9 سالگی نیز تزریق کرد.
برای کودکان ایده آل است که واکسن را قبل از تماس جنسی دریافت کنند.
اغلب، عوارض جانبی واکسن ها خفیف است. آنها شامل درد در محل تزریق واکسن، سردرد، تب خفیف یا علائم شبیه آنفولانزا هستند.
همه کودکان 11 و 12 ساله دو دوز واکسن HPV را با فاصله 6 تا 12 ماه دریافت کنند. کودکان کوچکتر در سنین 9 و 10 و نوجوانان 13 و 14 ساله نیز می توانند دو دوز از واکسن را دریافت کنند. تحقیقات نشان داده است که دو دوز برای کودکان زیر 15 سال موثر است.
نوجوانان و بزرگسالان جوانی که بعداً در سنین 15 تا 26 سالگی واکسن را شروع می کنند، باید سه دوز دریافت کنند. دوز دوم 1 تا 2 ماه پس از اولین دوز داده شود. نوبت سوم باید 6 ماه پس از نوبت اول داده شود.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده استفاده از واکسن گارداسیل 9 HPV را برای مردان و زنان 9 تا 45 ساله تایید کرده است. اگر 27 تا 45 ساله هستید، از پزشک خود در مورد خطرات خود بپرسید تا تصمیم بگیرند که آیا باید واکسن HPV را دریافت کنید یا خیر.
HPV و خطر سرطان
انواع پرخطر و کم خطر HPV
اکثر افرادی که به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) مبتلا میشوند، هیچگونه علائم قابل توجهی ندارند و از ابتلای خود آگاه نمیشوند. ویروس HPV بهطور کلی به دو دسته تقسیم میشود: انواع “غیر سرطانزا” (که باعث زگیل تناسلی میشوند) و انواع “آنکوژن” (که میتوانند باعث سرطان شوند). آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان (IARC) اعلام کرده است که 13 نوع خاص از HPV میتوانند باعث سرطان دهانه رحم شوند و حداقل یکی از این انواع ممکن است باعث سرطانهای فرج، واژن، آلت تناسلی، مقعد و برخی سرطانهای سر و گردن (بهویژه سرطان اوروفارنکس که شامل پشت گلو، پایه زبان و لوزهها میشود) گردد. نکته مهم این است که انواع HPV که منجر به زگیل تناسلی میشوند، با انواعی که میتوانند باعث سرطان شوند، متفاوت هستند.
HPV مسئول بیش از 90 درصد از سرطانهای مقعد و دهانه رحم، حدود 70 درصد از سرطانهای واژن و فرج، و 60 درصد از سرطانهای آلت تناسلی است. همچنین، سرطانهای پشت گلو (اوروفارنکس) معمولاً بهواسطه مصرف تنباکو و الکل ایجاد میشوند، اما تحقیقات نشان میدهند که حدود 60 تا 70 درصد از این سرطانها ممکن است بهطور مستقیم با HPV مرتبط باشند. ترکیب مصرف تنباکو، الکل و HPV میتواند در بروز این نوع سرطانها نقش داشته باشد.
چگونه عفونت HPV میتواند منجر به سرطان شود
در بیشتر موارد، سیستم ایمنی بدن بهطور طبیعی طی 2 سال از شر عفونت HPV خلاص میشود. این موضوع شامل هر دو نوع HPV انکوژنیک (سرطانزا) و غیر انکوژنیک میشود. تا سن 50 سالگی، تقریباً 4 نفر از هر 5 زن به HPV مبتلا میشوند. ویروس HPV در مردان نیز بسیار شایع است و اغلب علائم قابل مشاهدهای ندارد.
اما در برخی از موارد، زمانی که سیستم ایمنی بدن نتواند عفونت HPV با انواع پرخطر را کنترل کند، این ویروس ممکن است بهطور مزمن در بدن باقی بماند و منجر به تغییرات سلولی شود که در نهایت میتواند منجر به سرطان گردد. در زنان، حدود 10 درصد از افرادی که به عفونت HPV در دهانه رحم مبتلا میشوند، ممکن است دچار عفونتهای طولانیمدت شوند که آنها را در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار میدهد.
بهطور مشابه، وقتی که انواع پرخطر HPV در نواحی دیگری از بدن مانند فرج، واژن، آلت تناسلی یا مقعد باقی بمانند، میتوانند باعث تغییرات سلولی پیشسرطانی شوند. اگر این تغییرات بهموقع شناسایی و درمان نشوند، ممکن است در آینده به سرطان تبدیل شوند. این نوع سرطانها نسبت به سرطان دهانه رحم کمتر شایع هستند و اطلاعات مربوط به تعداد افرادی که به این نوع سرطانها مبتلا میشوند، محدودتر است.
درمان زگیل تناسلی
زگیل تناسلی یکی از عفونتهای مقاربتی شایع است که ممکن است با روشهای مختلفی درمان شود. درمانهای زگیل تناسلی میتوانند شامل داروها یا روشهای جراحی باشند. البته حتی با درمان، زگیلها ممکن است پس از مدتی دوباره ظاهر شوند، چرا که درمان زگیل تناسلی فقط از بین بردن ظاهر زگیلها است و ممکن است ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که عامل بروز این بیماری است، در بدن باقی بماند. برخی از سلولها که از نظر ظاهری طبیعی به نظر میرسند، ممکن است آلوده به HPV باقی بمانند. در حال حاضر هیچ درمانی برای از بین بردن همیشگی HPV در تمام سلولهای آلوده وجود ندارد، اما بیشتر افراد با سیستم ایمنی خود طی دو سال میتوانند زگیلها و ویروس HPV را از بدنشان پاک کنند.
درمانهای پزشکی برای زگیل تناسلی
درمانهای پزشکی معمولاً شامل استفاده از کرمها یا مایعاتی است که بهصورت موضعی بر روی زگیلها مالیده میشوند. این درمانها معمولاً باید چند بار در هفته و برای چند هفته انجام شوند تا زگیلها از بین بروند.
- پودوفیلین: پودوفیلین درمانی است که بهطور مستقیم روی زگیل تناسلی مالیده میشود و بافت زگیل را از بین میبرد. عوارض جانبی ممکن است شامل تحریک پوست، درد و زخمهای پوستی باشد. این درمان برای زنان باردار توصیه نمیشود.
- پودوفیلوکس: شبیه به پودوفیلین است، اما شما میتوانید این دارو را در خانه استفاده کنید. پودوفیلوکس با مالیدن ژل یا محلول بر روی زگیلها به مدت چند روز در خانه قابل استفاده است.
- اسید بیکلرواستیک و اسید تریکلرواستیک: این اسیدها بهطور مستقیم توسط پزشک بر روی زگیلها مالیده میشوند و بافت زگیل را از بین میبرند. TCA در دوران بارداری بیخطر است.
- ایمیکیمود: ایمیکیمود کرم موضعی است که با تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند تا زگیلها از بین بروند. عوارض جانبی معمولاً شامل سوزش و قرمزی پوست است.
- اینترفرون: دارویی که پاسخ ایمنی بدن را تقویت میکند و در درمان زگیل تناسلی استفاده میشود. این دارو ممکن است عوارض جانبی مانند علائم شبه آنفولانزا و خستگی داشته باشد.
- سینکاتکینس: این درمان گیاهی برای درمان زگیلهای تناسلی خارجی استفاده میشود. این دارو باید سه بار در روز به مدت 16 هفته استفاده شود.
درمانهای جراحی برای زگیل تناسلی
در برخی موارد، برای درمان زگیلهای تناسلی ممکن است نیاز به روشهای جراحی باشد. این روشها معمولاً زمانی توصیه میشوند که درمانهای دارویی مؤثر نباشند یا زگیلها در نواحی حساس قرار داشته باشند.
- کرایوتراپی: در این روش از سرد کردن زگیلها با استفاده از نیتروژن مایع برای انجماد و از بین بردن آنها استفاده میشود. این روش معمولاً در مطب انجام میشود.
- الکتروکوتر: این روش از انرژی الکتریکی برای سوزاندن زگیلهای تناسلی استفاده میکند.
- اکسیزیون: در این روش جراحی، زگیلها بهطور کامل برداشته میشوند. این درمان معمولاً با بیهوشی موضعی انجام میشود.
- لیزر درمانی: لیزر برای از بین بردن زگیلهای تناسلی در نواحی وسیع و یا متعدد استفاده میشود. این درمان نیز معمولاً با بیهوشی موضعی انجام میشود.
زندگی با زگیل تناسلی و HPV
تاثیر عاطفی و اجتماعی زندگی با زگیل تناسلی
تشخیص زگیل تناسلی میتواند تأثیرات عاطفی زیادی بر فرد بگذارد. بسیاری از افراد پس از تشخیص ممکن است احساس شرم، گناه، یا اضطراب کنند و برخی از آنها دچار افسردگی یا اضطراب اجتماعی شوند. این احساسات میتوانند به خصوص زمانی که فرد احساس میکند که از طرف دیگران قضاوت میشود، تقویت شوند. این واکنشهای عاطفی طبیعی هستند، اما مهم است که بدانید زندگی با زگیل تناسلی به این معنا نیست که شما نتوانید زندگی نرمال و روابط عاطفی سالم داشته باشید.
زندگی با یک عفونت مقاربتی ممکن است نگرانیهایی را در مورد روابط عاشقانه و جنسی ایجاد کند. اما این بدان معنا نیست که فرد نمیتواند روابط صمیمانه و متعهدانه داشته باشد. اشتراکگذاری این که شما با زگیل تناسلی زندگی میکنید، باید با دقت و صداقت انجام شود. آموزش خود در مورد HPV و تصورات غلط رایج در مورد آن، مانند این که زگیل تناسلی همیشه منجر به سرطان میشود یا تنها در نتیجه رفتار جنسی پرخطر ایجاد میشود، میتواند به شما کمک کند تا اطلاعات دقیقی را با شریک زندگی خود به اشتراک بگذارید.
تاثیر فیزیکی زندگی با زگیل تناسلی
یکی از بزرگترین نگرانیهای افرادی که به HPV مبتلا میشوند، احتمال ابتلا به سرطان است. HPV بهویژه با سرطان دهانه رحم در ارتباط است و بیشتر سرطانهای دهانه رحم توسط این ویروس ایجاد میشوند. با این حال، خبر خوب این است که میتوان از ابتلا به سرطان دهانه رحم پیشگیری کرد. انجام منظم آزمایشهای پاپ اسمیر میتواند ناهنجاریهای پیش سرطانی در دهانه رحم را شناسایی کرده و از بروز سرطان جلوگیری کند. این غربالگری باید بهطور منظم انجام شود تا سلامت فرد تضمین شود.
محافظت از خود و دیگران
اگر شما به HPV مبتلا شدهاید، میتوانید به زندگی طبیعی خود ادامه دهید، اما مراقبت از خود و دیگران ضروری است:
- استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم در طول رابطه جنسی میتواند خطر انتقال زگیل تناسلی به دیگران را کاهش دهد. با این حال، لازم است بدانید که استفاده از کاندوم بهطور کامل از انتقال جلوگیری نمیکند.
- انجام معاینات منظم: زنان بالای 21 سال که مبتلا به زگیل تناسلی هستند باید بهطور منظم غربالگری سرطان دهانه رحم انجام دهند. آزمایش پاپ اسمیر هر سه سال یکبار توصیه میشود.
- دریافت واکسن: مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها توصیه میکند که کودکان بین 11 تا 12 سال واکسن HPV دریافت کنند. این واکسن میتواند خطر ابتلا به زگیل تناسلی و سرطانهای مرتبط با آن را کاهش دهد و تا سن 26 سالگی مورد تایید است.
مراقبت از سیستم ایمنی بدن
در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن میتواند با HPV مقابله کند و ویروس خود به خود از بین میرود. این فرآیند ممکن است بین چند ماه تا چند سال طول بکشد. برای کمک به بدن خود در مبارزه با ویروس، انجام چند عادت سالم میتواند مفید باشد:
- رژیم غذایی متعادل: برای حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن، مصرف مواد مغذی و ویتامینها ضروری است.
- ترک الکل و سیگار: مصرف الکل و سیگار میتواند به سیستم ایمنی آسیب بزند و روند بهبودی را کند کند.
- خواب کافی: خواب مناسب (حداقل 8 تا 9 ساعت در شب) میتواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کند.
- کاهش استرس: تحقیقات نشان میدهد که استرس میتواند تأثیر منفی بر سیستم ایمنی داشته باشد و ممکن است موجب تشدید عفونتهای HPV و افزایش خطر ابتلا به سرطان شود.
نتیجه گیری
در نهایت، درمان زگیل تناسلی بستگی به شدت و محل ضایعات و وضعیت سلامت فرد دارد. اگرچه بسیاری از افراد ممکن است بدون نیاز به درمان خاصی از شر زگیلها خلاص شوند، در مواردی که زگیلها مزاحمت ایجاد کنند یا از بین نروند، گزینههای درمانی مختلفی وجود دارد که میتوانند به از بین بردن آنها کمک کنند. استفاده از درمانهای دارویی مانند پودوفیلین و سایر درمانهای پزشکی، یا در برخی موارد درمانهای جراحی، به افراد کمک میکند تا از شر این عارضه خلاص شوند. با این حال، آگاهی از عوارض جانبی و مشورت با پزشک پیش از انتخاب هر روش درمانی اهمیت زیادی دارد. در نهایت، شایسته است که افراد مبتلا به زگیل تناسلی به رعایت نکات پیشگیرانه مانند استفاده از کاندوم و انجام معاینات منظم پزشکی توجه ویژه داشته باشند تا از ابتلا به مشکلات جدیتری جلوگیری کنند و سلامت خود و شریک جنسی خود را حفظ کنند.