آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (Computed Tomography Angiogram) یا سی تی آنژیوگرافی، یک نوع آزمایش تصویربرداری برای مشاهده رگ‌های خونی و بافت‌های بدن است. اغلب پزشکان از این آزمایش برای مشاهده قلب و عروق کرونر و تشخیص انواع بیماری‌های قلبی استفاده می‌کنند. در این شرایط از آن با عنوان سی تی آنژیوگرافی قلب یا سی تی آنژیو قلب یاد می‌شود.
برای انجام این روش از دوز مشخصی از اشعه ایکس و تزریق ماده حاجب (رنگ کنتراست زا) استفاده می‌شود.
در ادامه به جزئیات بیشتری در این زمینه مانند هزینه سی تی آنژیوگرافی قلب اشاره خواهیم کرد.
سی تی آنژیو قلب چیست؟
سی تی آنژیوگرافی قلب یک تست تصویربرداری سه‌بعدی غیرتهاجمی است که انسداد یا تنگی عروق کرونر در اثر تجمع پلاک‌ها را شناسایی می‌کند. به‌همین‌دلیل، عنوان آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری کرونر (Coronary computed tomography angiography) یا سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر (coronary CT angiography) به آن اختصاص داده شده است.
پلاک‌ها از مواد مختلفی مانند چربی، کلسترول و کلسیم ساخته شده‌اند و در امتداد پوشش داخلی رگ‌ها رسوب می‌کنند. به مرور زمان می‌توانند جریان خون را کاهش دهند یا در برخی موارد کاملاً مسدود کنند و باعث بروز سکته قلبی، نارسایی قلبی و سایر مشکلات شوند.
در طول آزمایش، ماده حاجب حاوی ید به‌صورت داخل وریدی تزریق می‌شود و دستگاه سی تی اسکن از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر از قلب و شریان‌های آن استفاده می‌کند. بدین‌شکل، می‌توان ناهنجاری‌ها در نحوه خون‌رسانی به قلب و بیماری‌های قلبی عروقی را تشخیص داد.
چه مواقعی سی تی آنژیو قلب تجویز می‌شود؟
بسیاری از پزشکان از سی تی آنژیو قلب برای موارد زیر استفاده می‌کنند:
- مشاهده آناتومی غیرطبیعی عروق کرونر
- ارزیابی میزان خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر و نارسایی قلبی با توجه به علائم درد قفسه سینه، نتایج مشکوک تست‌های آزمایشگاهی و تست نوار قلب و نتایج نامشخص تست ورزش
- بررسی علائم جدید یا شدت بدتر شدن بیماری عروق کرونر
- ارزیابی میزان خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قبل از انجام جراحی قلب
- بررسی نتایج جراحی پیوند بای‌پس عروق کرونر قلب
معمولاً پزشک متخصص قلب و عروق علاوه‌بر شناسایی تنگی عروق کرونر به‌عنوان علت ناراحتی قفسه سینه، از سی تی آنژیوگرافی قلب برای بررسی سایر علل احتمالی مانند فروپاشی ریه (پنوموتوراکس)، لخته شدن خون در رگ‌های منتهی به ریه‌ها یا ناهنجاری‌های آئورت نیز می‌تواند استفاده کند.
خطرات سی تی آنژیو قلب
اگرچه دوز اشعه ایکس مورد استفاده در سی تی آنژیو قلب بسیار ناچیز است، اما در اثر قرار گرفتن مکرر در معرض آن خطر کمی برای ایجاد سرطان وجود دارد.
مانند بسیاری از داروها و مواد شیمیایی، ماده حاجب نیز می‌تواند واکنش آلرژیک ایجاد کند. معمولاً این مشکل به‌صورت بثورات پوستی یا خارش خود را نشان می‌دهد و به‌ندرت منجر به شوک آنافیلاکسی می‌شود.
در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی، ماده حاجب ممکن است وضعیت کلیه‌ها را بدتر کند. گاهی نیز ممکن است این ماده از محل تزریق نشت کند و باعث تحریک پوست یا آسیب به عروق خونی و اعصاب شود.
اگر بیمار باردار باشد و تحت اشعه ایکس دستگاه سی تی قرار بگیرد، خطر بروز ناهنجاری ژنتیکی در جنین وجود دارد.
داروهایی‌که قبل از اسکن برای کاهش ضربان قلب یا گشاد کردن شریان‌ها تجویز می‌شوند، گاهی اوقات باعث کاهش فشار خون می‌شوند که ممکن است منجر به سبکی سر یا سردرد شود. البته به‌ندرت این داروها باعث تنگی نفس و بدتر شدن نارسایی قلبی می‌شوند.
بنابرین توصیه ما این است که قبل از انجام سی تی آنژیو قلب حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید و به بهترین مرکز سی تی اسکن اطراف خود مراجعه کنید.
چگونه برای سی تی آنژیو قلب آماده شویم؟
هر نوع شی فلزی مانند جواهرات، عینک، دندان مصنوعی، سنجاق سر و غیره ممکن است بر تصاویر سی تی آنژیوگرافی قلب اثر بگذارند. پس آن‌ها را در خانه بگذارید یا قبل از انجام آزمایش بردارید. در روز آزمایش یک لباس گشاد و راحت بپوشید.
به‌دلیل تزریق ماده حاجب ممکن است پزشک به شما دستور دهد که چند ساعت قبل از سی تی آنژیو قلب چیزی نخورید یا ننوشید.
قبل از آزمایش لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک خود اطلاع دهید. اگر سابقه آلرژی به مواد حاجب را دارید، پزشک ممکن است داروهایی (معمولا یک استروئید) برای کاهش خطر تجویز کند.
با پزشک در مورد بیماری‌های اخیر خود و سابقه ابتلا به بیماری قلبی، آسم، دیابت، بیماری کلیوی یا مشکلات تیروئیدی صحبت کنید. زیرا هر یک از این شرایط ممکن است خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهند.
در روز قبل از آزمایش ممکن است از شما خواسته شود که از مصرف موارد زیر پرهیز کنید:
- قرص‌های لاغری و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه، چای، نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا نوشابه‌های گازدار، زیرا اینها ممکن است ضربان قلب را افزایش داده و توانایی اسکن برای ارزیابی پلاک در عروق کرونر را محدود کنند.
- ویاگرا یا هر داروی مشابه آن، زیرا با داروهایی که در طول سی تی آنژیوگرافی قلب دریافت می‌کنید سازگار نیستند.
در شب قبل از سی تی ممکن است از شما خواسته شود که برای کاهش ضربان قلب یک داروی مسدودکننده بتا مصرف کنید تا کیفیت اسکن بهینه شود.
اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید حتما قبل از سی تی آنژیو قلب به پزشک معالج یا رادیولوژیست اطلاع دهید.
معمولاً هزینه سی تی آنژیوگرافی قلب بیشتر از هزینه سی تی اسکن قلب است و بهتر است از قبل آمادگی لازم را در این زمینه داشته باشید.
در طی سی تی آنژیو قلب چه اتفاقاتی می‌افتد؟
ابتدا پرستار یا تکنسین شما را راهنمایی می‌کند که روی تخت دستگاه سی تی اسکن دراز بکشید. سپس الکترودها را روی قفسه سینه شما قرار می‌دهد که به دستگاه الکتروکاردیوگراف (دستگاه نوار قلب) متصل هستند.
در مرحله بعد پرستار ماده حاجب را تزریق می‌کند تا وضوح تصاویر به میزان زیادی افزایش پیدا کند. احتمالا یک داروی مسدودکننده بتا برای کمک به کاهش ضربان قلب و نیتروگلیسیرین برای گشاد کردن عروق کرونر نیز به شما داده شود. این کار در بهبود کیفیت تصاویر بسیار موثر است.
در حین اسکن رادیولوژیست ممکن است از شما بخواهد که نفس خود را حبس کنید و بی‌حرکت بمانید. زیرا حرکات جزئی بدن ممکن است بر کیفیت تصاویر بگذارند.
اگرچه پس از سی تی آنژیو قلب می‌توانید به فعالیت‌های عادی روزانه بازگردید، اما بهتر است مایعات زیادی مصرف کنید تا ماده حاجب از طریق کلیه‌ها زودتر دفع شود. خانم‌هایی که به نوزاد خود شیر می‌دهند، بعد از دریافت ماده حاجب بهتر است تا 24 ساعت از شیر دادن امتناع کنند.
در نهایت نتایج توسط رادیولوژیست تفسیر می‌شوند و یافته‌ها در قالب یک گزارش به همراه تصاویر برای پزشک متخصص قلب و عروق ارسال می‌شوند.
سی تی آنژیو قلب در کلینیک پزشکی امیر
بنابراین، سی تی آنژیو قلب یک روش تصویربرداری تشخیصی است که باید با دقت عمل ویژه‌ای انجام شود. اگر طبق نظر پزشک معالج خود لازم است برای انجام آن اقدام کنید، پیشنهاد ما به شما مراجعه به مرکز سی تی اسکن کلینیک امیر است. زیرا این مرکز باسابقه از کادر حرفه‌ای و تجهیزات پیشرفته و به‌روز برخوردار است و به‌عنوان بهترین مرکز سی تی اسکن قلب ملارد شناخته شده است.
این اطمینان را به شما می‌دهیم که هزینه سی تی آنژیوگرافی قلب در این مرکز مطابق با تعرفه‌های وزارت بهداشت است و مبلغ مازادی از شما دریافت نمی‌شود.
